Instalacija Windows 10 Enterprise operativnog sistema - Korak po korak objašnjenje Instalacije u virtuelnoj mašini

U ovom primjeru ću objasniti instalaciju posljednje Microsoftove verzije operativnog sistema, odnosno Windows 10 Enterprise verzije operativnog sistema u virtuelnoj mašini koju sam kreirao koristeći program VirtualBox 5, najboljeg besplatnog programa za kreiranje i administraciju virtuelnih mašina. Prije nastavka ću objasniti osnovne pojmove koji su bitni za potpuno razumijevanje ovog teksta.

• Virtuelna mašina (VM) – predstavlja softverski računar, odnosno računar unutar računara koji koristi resurse host sistema, odnosno fizičkog računara. Na virtuelnoj mašini se instalira operativni sistem / operativni sistemi koristeći image fajlove ili CD/DVD medij i ostali programi na isti način kao i na fizički računar. Virtuelne mašine predstavljaju odličan način za instalaciju i testiranje različitih verzija operativnih sistema bez negativnih posljedica po postojeći host sistem ili “fizički” računar. Također, su i pogodne za instalaciju, testiranje kao i upotrebu različitih programa i njihovih verzija bez pojedinačne instalacije i deinstalacije programa na host sistemu. Ista ili različita verzija programa može se u isto vrijeme koristiti na različitim verzijama operativnih sistema instaliranih pokrenutih u virtuelnoj mašini.

• Host sistem ili host računar – fizički računar na kojem je instaliran operativni sistem, bilo da se radi o Microsoft Windows operativnom sistemu ili nekom drugom operativnom sistemu.

• Host operativni sistem – operativni sistem koji se instalira na host sistemu ili host računaru, odnosno na fizičkom računaru na kojem se instalira i VirtualBox program.

• Guest operativni sistem – opeartivni sistem koji se instalira i pokreče u virtuelnoj mašini (VM).

• Guest Additions – softverski dodaci koji se instaliraju u virtuelnoj mašini, a koji poboljšavaju interakciju između host i guest operativnih sistema i unaprijeđuju performanse guest operativnih sistema.

• Virtuelni hard disk - fajl ili grupa fajlova koji se predstavlja kao fizički hard disk u guest operativnom sistemu. Ovi fajlovi se nalaze na fizičkom hard disku host sistema ili servera. Predstavlja jednu od najbitnijih komponenti u virtuelnoj mašini kao što je i fizički hard disk jedna od najbitnijih komponenti u računaru (host sistemu).

Program ću preuzeti sa www.virtualbox.org sajta klikom na Download VirtualBox 5.1 opciju, a nakon toga i klikom na Windows hosts link, odnosno verziju programa za Windows operativne sisteme.

VirtualBox predstavlja odlično rješenje za IT administratore i druge korisnike i eksperte iz oblasti informacionih tehnologija, jer omogućava instaliranje i testiranje raznih verzija podržanih operativnih sistema i programa, kreiranje, konfigursanje i rad u virtuelnom mrežnom okruženju, kreiranje virtuelnih hard diskova, pokretanje i rad sa prekonfigurisanim virtuelnim mašinama kao i ostale napredne mogućnosti koje ovaj program omogućava bez negativnih posljedica po postojeći host sistem. Instalacija Windows 10 operativnog sistema na fizičkom računaru se ne razlikuje od instalacije u virtuelnoj mašini. 

Windows 10 Enterprise se preuzima sa www.technet.microsoft.com sajta klikom na Evaluate Now link, a nakon toga i klikom na Windows 10 Enterprise link. 

Ovo je probna potpuno fukcionalnna 90-to dnevna verzija operativnog sistema. Preuzeti image fajl operativnog sistema može se snimiti na DVD, USB stik ili direktno koristiti bez predhodnog u procesu instalacije u virtuelnoj mašini. U ovom primjeru ću koristiti image fajl prilikom instalacije.

- Kreiranje virtuelne mašine

Nakon preuzimanja i instalacije VirtualBox 5 programa prelazi se na kreiranje virtuelne mašine na koju će se instalirati Windows 10 Enterprise operativni sistem.

• U pokrenutom programu potrebno je kliknuti na New za početak procesa kreiranja virtuelne mašine.

• U Create Virtual Machine prozoru u polje Name unosi se naziv virtuelne mašine (Windows 10), u polju Type unosi se tip operativnog sistema koji će se instalirati u virtuelnoj mašini (Microsoft Windows) i u polju Version se unosi verzija operativnog sistema koji će se instalirati (Windows 10 (64-bit)). Klik na Next.

• U narednom prozoru se određuje kapacitet RAM memorije za virtuelnu mašinu. Minimalan kapacitet iznosi 4 MB a maksimalan 4096 MB: U mom primjeru je 2048 MB. Klik na Next.

• Potrebno je kreirati novi virtuelni hard disk na koji će se instalirati operativni sistem, kao što je to slučaj sa fizičkim računarom gdje se operativni sistem instalira na fizički hard disk. Klik na Create.

• U naredna dva prozora potrebno je izabrati tip hard diska (VDI) i način korištenja prostora na hard disku u zavisnosti od podataka na njemu. Klik na Next.

• Nakon određivanja kapaciteta virtuelnog hard diska, klik na Create. Također, naziv virtuelne mašine se mogao promijeniti kao i njena lokacija klikom na žuti folder ali to nije potrebno.

Na ovaj način je kreirana Windows 10 virtuelna mašina na koju će se instalirati Windows 10 Enterprise operativni sistem.

- Instalacija Windows 10 operativnog sistema

• Nakon kreiranja viretuelne mašine prelazi se na instalacju operativnog sistema. Da bi se pokrenula virtuelna mašina potrebno je kliknuti na Start.

• U Select start-up disk prozoru potrebno je kliknuti na žuti folder i selektovati image fajl operativnog sistema sa lokacije na kojoj je preuzet i koji će se instalirati. Nakon selekcije image fajla klik na Start.

Virtuelna mašina je pokrenuta i javlja se crni prozor sa Windows logom.

U Windows Setup prozoru klik na Next nakon izbora jezika instalacije (Language to install), vremenskog i valutnog formata (Time and currency format), kao i jezičkog izbora tastature (Keyboard or input method).

Klik na Install now da bi počeo proces instalacije operativnog sistema.

Klik na I accept the licence terms opciju, a nakon toga na Next u Licence terms prozoru.

Kao tip instalacije u Which type of installation do you want? prozoru ponuđene su dvije opcije instalacije ili dva tipa instalacije operativnog sistema:

• Upgrade: Install Windows and keep files, setting, and applications opcijom vrši se nadogradnja predhodne verzije operativnog sistema sa novom verzijom bez brisanja postojećih fajlova i programa i formatiranja hard diska (virtuelnog hard diska). Dakle, svi fajlovi i progami ostaju netaknuti a samo se vrši nadogradnja operativnog sistema.
• Custom: Install Windows only (advanced) opciju kojom se svi postojeći fajlovi i programi brišu, hard disk se formatira i instalira se operativni sistem.

Potrebno je izabrati drugu opciju.

Klik na Next u Where do you want to install Windows? prozoru nakon selekcije kreiranog hard diska (virtuelnog) na koji će se instalirati operativni sistem.

Slijedi instalacija Windows 10 Enterprise operativnog sistema.

Nakon instalacije slijede podešavanja. Klik na Use Express settings.

Klik na Next nakon unosa imena ili nekog drugog naziva u polje Whos going to use this PC?, odnosno ko će korisitit ovaj PC ili virtuelnu mašinu u ovom primjeru. Šifra se može a i ne mora unijeti.

Na ovaj način Windows 10 Enterprise operativni sistem je uspješno instaliran i izvršena su osnovna podešavanja. 

Potrebno je još poslije instalacije ukloniti image file sa kojeg se instalirao operativni sistem slično kao i kod fizičkog računara gdje je potrebno izvaditi instalacijski DVD iz DVD-ROM uređaja jer više nije potreban i neće se koristiti. 

Nakon selekcije Windows 10 virtuelne mašine i izbora Settings opcije, otvara se Windows 10 - Settings prozor gdje se vrše sva potrebna podešavanja za virtuelnu mašinu. Klik na Storage opciju. U Storage Tree kategoriji potrebno je selektovati image file i kliknuti na Remove selected storage attachment opciju u donjem dijelu prozora. Klik na OK nakon završetka. Na ovaj način je uklonjen instalacijski image file.

Ovo je bio detaljan vodič kojim sam korak po korak prikazao proces kreiranja virtuelne mašine programom VirtualBox i instalaciju posljednje verzije Windows operativnog sistema, odnosno Windows 10 Enterprise verzije operativnog sistema.